点亮跨越时空的思想灯塔
 | Bu m?qal? b?yük ?l?üd? v? ya tamamil? t?k m?nb?y? ?saslan?r. |
Müh?ndislik (müh?ndis ?r?bc? h?nd?s?ni bil?n ??xs dem?kdir) — bir pe?? sah?si olub, elmi-n?z?ri c?h?td?n ?saslanm?? v? empirik t?sdiq edilmi? bilikl?rin v? üsullar?n sistematik olaraq m?nims?nilm?si v? t?tbiq olunmas?n? ?hat? edir. ?a?da? c?miyy?td? müh?ndislik ali texniki Universitetl?rin v? ya müh?ndislik fakült?si olan Universitetl?rin, h?m?inin ?nstitutlar?n haz?rlad?qlar? ixtisas??lar qrupu t?r?find?n yerin? yetirilir. Müh?ndisl?rin ?sas m???ul oldu?u sah?l?r ma??nqay?rma, informasiya texnologiyalar? v? sisteml?ri, elektrik-elektronika, da?-m?d?n v? metal emal?, tikinti, neft-kimya, robot texnologiyas?, nanotexnologiya, müdafi? s?nayesi v? müh?ndis iqtisadiyyat?ndan ibar?tdir. Müh?ndisl?r t?bi?td? m?vcud olan material v? gücl?rd?n istifad? etm?kl?, onlar? h?r hans? bir m?qs?d ü?ün texniki c?h?td?n t?tbiq etm?y? ?al???r. Müh?ndisl?r analitiki dü?ünc?y?, praktiky?nümlü kifay?t q?d?r n?z?ri v? t?tbiqi biliy? malik olmal? v? bu bilikl?rin verilmi? m?s?l?l?rin h?llind? q?sa zamanda t?tbiq ed?bilm? qabiliyy?ti il? f?rql?nm?lidirl?r.
VIII ?srd?n ba?layaraq gücl?n?n ?r?b x?lif?si ?lk?d? elmin, o cüml?d?n müh?ndisliyin inki?af? ü?ün ?lveri?li ??rait yaratm??d?r. Bu d?vrd? ya?am?? müs?lman müh?ndisl?rinin i?l?ri he? d? sonralar Avropada m?vcud olan müh?ndisl?rinkind?n geri qalmam??d?r. Buraya Banu Musa qarda?lar?, ?l C?zari, Ta??y?ddin, ?l Qarac?, ?bn Sina, ?l-Biruni kimi g?rk?mli ??xsl?rin i?l?rini g?st?rm?k olar.Avropal?lar ?nd?lüsün Xa?l? yürüyü?l?ri zaman? i??al?ndan sonra islam dünyas?ndaki bir ?ox elmi k??fl?r v? m?d?niyy?t nümun?l?riyl? ilk d?f? tan?? olmu?dur. Nümun? kimi Riyaziyyat elml?rind?n olan ?l-C?br Avropada tan?nm?? v? Algebra olaraq adland?r?lm??d?r.
Q?rbd? müh?ndis kimi Ingenieur k?lm?si (it.-fr. m?n??li olub ingenium (d?yü? ma??n?) v? ingeniarius (yarad?c? usta, sonra tikinti ustas?) m?nas?n? verir) i?l?dilir. ?lk sivil ingenieur termini XVI ?srd? Hollandiyada k?rpü tik?nl?r? aid edil?r?k i?l?nmi?dir. Leonardo da Vin?i o d?vrd? italyan formas? olan "ingenier" ad?n? da??m??d?r.
Ali m?kt?bl?r
[redakt? | vikim?tni redakt? et]Avropada müh?ndislik üzr? ilk ali m?kt?bl?r XVIII ?srd? meydana ??x?b.[1] Bel? ki, müh?ndisl?rin haz?rlanmas? ü?ün ilk d?f? olaraq XVIII ?srd? Fransada politexnik m?kt?bl?ri yarad?l?r. ?lk d?f? frans?zlar 1747-ci ild? Parisd? Yol v? K?rpü Milli M?kt?binin ?sas?n? qoymaqla texniki ali m?kt?b ideyas?n? h?yata ke?iribl?r.[1] Bunun ard?nca bir ?ox ba?qa ?lk?l?rd? d? texniki m?kt?bl?r a??laraq müh?ndislik elminin geni?l?nm?si ü?ün d?y?rli t?hf?l?r vermi?l?r. XIX ?srin ?vv?ll?rind? texniki universitetl?r Praqa (1806-c? il), Vyana (1815-ci il) v? Karlsrued? (1824-cü il) a??l?b.[1] XX ?srd?n ba?layaraq bu texniki m?kt?bl?rin ?oxu inki?af etdiril?r?k universitetl?r? ?evrilmi?l?r.
?stinadlar
[redakt? | vikim?tni redakt? et]- ↑ 1 2 3 Cahangir Ataki?iyev. "Rabit? dünyas?" q?zeti. Var?ava Politexnik Universiteti. № 29 (776), 2 avqust 2013, s?h. 33. (az.)
Xarici ke?idl?r
[redakt? | vikim?tni redakt? et]
Lü??tl?r v? ensiklopediyalar | ||||
|---|---|---|---|---|
